ساییدگی مفصل که به آن آرتروز یا استئوآرتریت هم میگویند در واقع بیماری غضروف مفصل است.
ستئو آرتریت یا آرتروز (OA) یک نوع شرایط التهابی دردناک است که می تواند بر وضعیت مفاصل بدن تاثیر گذارد.
در ساییدگی یا آرتروز، غضروف مفصلی نازک و خراب میشود.
درمان آرتروز
آتریت و آرتروز لگن و ران چیست؟
آرتریت به معنای التهاب مفصل است.
این بیماری باعث درد و ورم مفاصل بدن می شود. احتمال ابتلا به بیماری آرتروز با افزایش سن بیشتر می شود. آرتروز زمانی بوجود می آید که التهاب و آسیب دیدگی یک مفصل باعث از بین رفتن بافت غضروف می شود.
از بین رفتن بافت غضروف به نوبه خود باعث درد، التهاب و بدشکلی می شود. تغییرات ناشی از بیماری آرتروز معمولا به تدریج و در طول چندین سال اتفاق می افتد. با این وجود، استثنائاتی وجود دارد.
در بیماری آرتروز لگن، غضروف مفصل لگن به تدریج و با گذشت زمان فرسوده می شود.
با فرسایش، غضروف ضعیف و ناصاف می شود و فضای مفصل محافظ بین استخوان ها کاهش پیدا می کند. این مساله باعث سایش استخوان ها به یکدیگر می شود. استخوان های آسیب دیده برای جبران غضروف از دست رفته، به سمت بیرون رشد پیدا می کنند و اسپرز استخوان را تشکیل می دهد.
هر مفصل از دو استخوان تشکیل شده که در کنار یکدیگر قرار گرفته و نسبت به هم حرکت میکنند.
برای تسهیل این حرکت و کاهش اصطکاک، محل تماس این دو استخوان باید صاف و لغزنده باشد و این وظیفه به عهده غضروف است.
غضروف لایه ای نرم و ارتجاعی به رنگ سفید براق است که روی استخوان ها را در محلی که مفصل را تشکیل میدهند میپوشاند.
بیماری آرتروز لگن به تدریج بوجود می آید و دردی که بوجود می آورد با گذشت زمان شدیدتر می شود.
بیماران مبتلا به آرتروز لگن گاهی اوقات در راه رفتن دچار مشکل می شوند. تشخیص این بیماری در ابتدا دشوار
است. زیرا درد در نواحی مختلفی از بدن مثل کشاله ران، باسن یا زانو ظاهر می شود. درد حاصل از این بیماری
می تواند شدید و آزاردهنده یا خفیف باشد و لگن اغلب سفت می شود.
درمان آرتروز
نشانه ها وعلائم آرتروز لگن و ران
علائم و نشانه های آرتروز ران و لگن
شایع ترین نشانه بیماری آرتروز لگن درد دور مفصل لگن است.
معمولا درد لگن به صورت تدریجی بوجود می آید و با گذشت زمان وخامت پیدا می کند، اگر چه ظاهر شدن درد به صورت ناگهانی نیز ممکن است به وجود بیاید. درد و سفتی در طول صبح یا پس از نشستن یا استراحت کردن برای مدتی تشدید پیدا می کند.
با گذشت زمان عوامل دردناک بیشتر ظاهر می شود و حتی در طول شب و در حین استراحت نیز بوجود می آید.
• احساس درد در کشاله ران یا ران که تا باسن یا زانو گسترش پیدا می کند
• دردی که در هنگام انجام فعالیت سنگین ظاهر می شود
• سفتی مفصل لگن که راه رفتن یا خم شدن را دشوار می کند
• قفل کردن مفصل و صدای سایش ( کریپتوس) در طول حرکت به دلیل شل شدن بخش های غضروف و اختلال ایجاد کردن بافت دیگر در حرکت روان لگن
• کاهش دامنه حرکتی لگن که بر توانایی راه رفتن تاثیر می گذارد و باعث لنگی می شود
• صدا یا احساس سایش استخوان ها روی یکدیگر
• ناتوانی در حرکت دادن لگن برای انجام فعالیت های روزمره
درمان آرتروز
آرتروز مفصل
ساختمان و آناتومی بدن چگونه است؟
لگن یکی از بزرگترین مفصل ها دربدن است.
این مفصل یک مفصل حفره داراست. مفصل حفره دار برروی استخوان پلویس pelvis قراردارد وناحیه توپکی شکل وگرد برروی مرکزاستخوان ران جاییکه بالاترین ناحیه استخوان ران است قرارگرفته است.
اطراف این دواستخوان که درهم قفل شده اند بوسیله غضروف های نرم ولغزنده پوشانده شده است وباعث نرم شدن مفصل میشود وبه حرکت استخوان ها کمک میکند.
سطح مفصل بوسیله نوارهای باریکی به نام سینویم پوشانده شده است.درمفصل های سالم نوارسینویم مقداری مواد برای لغزنده شدن غضروف ها تولید میکند وبه حرکت مفصل کمک میکند.
درمان آرتروز
آرتروز مفصل لگن
آرتروز مفصل لگن در بین جمعیت بالای 50 سال حدود 55 شیوع دارد و اغلب دردهای ناحیه لگن که در سر استخوان ران احساس می شود ، درد مربوط به دیسک کمر ، تنگی کانال نخاع ، آرتروز کمر و دردهای سیاتیک می باشد. اما آرتروز مفصل لگن بسیار ناتوان کننده و درد آور می باشد.
درمان آرتروز
علل آرتروز لگن چیست؟
برداشتن اجسام سنگین و پله بالا رفتن های متعدد می تواند در زمینه را برای آرتروز مفصل لگن مستعد کند. ضربات و تصادفات نقش بسیار مهمی در بروز این بیماری دارد . ژنتیک هم که در انواع بیماری های آرتروزی موثر است . در آرتروز لگن هم نقش به سزایی دارد.
شروع آرتروز مفصل لگن بسیار تدریجی و مرموز می باشد و با فعالیت تشدید می شود، اما در موارد پیشرفته بیمار آنقدر درد دارد که حتی شب ها نمی تواند بخوابد.
درمان آرتروز
ساییدگی مفصل
ساییدگی مفصل روندی طبیعی است؟
همانطور که گفتیم این اتفاقات، قسمتی از روند طبیعی افزایش سن است ولی در افراد مختلف شدت و ضعف دارد. در بعضی افراد زودتر ایجاد شده و یا شدیدتر است و بعضی دیگر از افراد آن را کمتر تجربه میکنند. بعضی عوامل مانند وزن زیاد یا انجام کارهای بدنی خاص میتوانند این روند را تسریع کنند.
گاهی اوقات شدت این ناراحتی متناسب با سن بیمار نیست و تنها در این زمان است که میتوان به این روند نام بیماری را اطلاق کرد. این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. بعضی عوامل مانند شکستگی ها و یا عفونت ها و یا دیگر بیماریهای اسکلتال میتوانند ایجاد استئوآرتریت را سرعت دهند.
درمان آرتروز
مفصل ساییده شده مفصل طبیعی؟
استئوآرتریت یکی از شایعترین علل درد اندام در انسان ها است و ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. یکی از مفاصل مستعد استئوآرتریت مفصل ران یا هیپ است که ممکن است به علت نیروها و فشارهای زیادی باشد که به این مفصل وارد میشود.
درمان آرتروز
علت ایجاد ساییدگی در لگن
علت ایجاد ساییدگی در مفصل ران چیست؟
مهمترین عللی که موجب بروز این بیماری میشوند عبارتند از:
دیسپلازی مفصل ران
در این بیماری مادرزادی که بیشتر در زتان دیده میشود حفره استابولوم گودی کافی را نداشته و نمیتواند بطور کامل در بالای سر استخوان ران قرار گرفته و آنرا بپوشاند. نتیجه اینست که انتقال و توزیع نیروی وزن در مفصل ران به درستی صورت نمیگیرد. به بعضی از قسمت های غضروف استابولوم فشار بیش از حد وارد میشود . در نتیجه مفصل دچار تخریب و ساییدگی میشود.
ایمپینجمنت
در این بیماری مادرزادی به علت تغییر شکل هایی که در شکل استخوان مفصل ران ایجاد شده است، سر و گردن استخوان ران در موقع حرکت کردن در داخل حفره استابولوم، به لبه آن گیر میکند و این روند در دراز مدت موجب وارد آمدن فشارهای زیاد به مفصل میشود. نتیجه آن بروز استئوآرتریت است.
نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران
سر استخوان ران بدنبال نکروز و سیاه شدن بتدریج نرم شده و قدرت و سفتی خود را از دست میدهد. این استخوان نرم شده زیر فشار وزن تنه که در هنگام راه رفتن به آن وارد میشود بتدریج تغییر شکل میدهد. بدنبال این تغییر شکل، هماهنگی و یکنواختی که بین سر استخوان ران و حفره استابولوم وجود دارد از بین رفته و بر اثر سایش این دو استخوان بر روی هم، ساییدگی یا آرتروز مفصل ران بوجود میاید.
بد جوش خوردن شکستگی های استابولوم یا سر استخوان ران
شکستگی های استابولوم و شکستگی های سر استخوان ران جزء دسته کلی به نام شکستگی های لگن هستند. بد جوش خوردن شکستگی های استابولوم و یا سر استخوان ران موجب میشود سطح صاف و یکنواخت بین حفره استابولوم و سر استخوان ران از بین برود و سایش این دو سطح ناهموار در بلند مدت موجب ساییدگی و بروز آرتروز در مفصل ران میگردد.
آسیب به غضروف مفصل ران بدنبال ضربه
بدنبال ضربات شدیدی ( مانند سقوط از ارتفاع یا تصادف وسایل نقلیه) که به مفصل ران وارد میشود ممکن است حتی بدون اینکه شکستگی در مفصل ایجاد شده باشد غضروف سر استخوان ران یا غضروف حفره استابولوم آسیب ببیند. آسیب این غضروف سطح صاف و لغزند بین دو استخوان را از بین برده و بر اثر سایش مکرر سطوح مفصلی، در بلند مدت ساییدگی یا آرتروز ایجاد میشود.
عفونت مفصل ران
عفونت های مفصل ران میتواند موجب از بین رفتن غضروف سر استخوان ران یا غضروف حفره استابولوم شود. با از بین رفتن غضروف مفصلی ساییدگی و آرتروز ایجاد میشود.
درمان آرتروز
تشخیص ساییدگی و آرتروز لگن و ران
پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی با شما صحبت می کند، معاینه فیزیکی انجام می دهد و احتمالا آزمایشات تشخیصی مثل تصویر برداری با اشعه ایکس را توصیه می کند.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک مسائل زیر را بررسی می کند:
• التهاب در نزدیکی لگن
• دامنه حرکتی منفعل ( همراه با کمک) و پویا ( بدون کمک گرفتن)
• کریپتوس ( صدای سایش دلخراش در داخل مفصل) در حین حرکت کردن
• احساس درد در هنگام وارد شدن فشار بر لگن
• مشکل در راه رفتن
• علائم آسیب دیدگی مفاصل، تاندون ها و رباط های دور لگن
در آزمایش تشخیصی تصویر برداری با اشعه ایکس از ساختارهای متراکم مثل استخوان ها عکس هایی با جزئیات زیاد گرفته می شود. تصویربرداری از لگن با اشعه ایکس باریک شدن فضای مفصل، تغییرات حاصل شده در استخوان و شکل گیری اسپرز استخوان را نشان می دهد. گاهی اوقات برای تعیین بهتر مشکل استخوان و بافت های نرم لگن شما به آزمایش ام آر ای ستون فقرات نیاز است.
درمان آرتروز
درمان بدون جراحی آرتروز لگن
کنترل درد
کنترل و درمان درد لگن یکی از اولین مراحل در درمان آرتروز لگن می باشد.برای افرادی که دردهای خفیف دارند،مصرف ایبوپروفن،استامینوفن و ناپروکسین می توانددر کاهش درد آن ها کمک کند.افرادی که دردهای شدیدتری در ناحیه لگن دارند احتیاج به تجویزهای پزشکی دیگری برای کاهش درد آرتروز لگن دارند.اگر خوردن دارو برایشان نتیجه بخش نبوده است.
تزریق کورتیکواستروئید می تواند درد افراد مبتلا به آرتروز لگن را کاهش دهد .این تزریق به طور مستقیم روی مفصل لگن بیمار ناحیه ای که دچار درد است تزریق می شود که باعث کاهش دردو تورم آن ناحیه می شود.
فیزیوتراپی
مطالعات نشان می دهد که انجام تمرینات فیزیو تراپی می تواند برای کاهش درد و بهبود عملکرد درانجام فعالیت ها به بیمار مبتلا به آرتروز لگن کمک کند.فیزیوتراپی همچنین می تواند وسائل کمکی برای بیمار مهیا کند تا بتواند فعالیت های خود را آسان تر انجام دهد.
تمرینات ایروبیک ،استقامت ماهیچه ها و ورزش های آبی هم در درمان آرتروز لگن موثر است .یک برنامه منظم تمرینی می تواند باعث استقامت ماهیچه ها شود ،دامنه حرکتی بیمار رابهبودبخشدوباعث افزایش تحرک وکاهش درد بیمار شود.انجام تمرینات یک راه موثر در سالم وفعال بودن بیمار است مخصوصا زمانیکه بیمار به آرتروز لگن مبتلا می باشد.استراحت یکی از فاکتورهای موثر است زمانیکه شما نشانه های آرتروز را درمفاصل خود مشاهده کردید.
باپرستار خود درمورد پیداکردن راهی که بتوانید درکنار فعالیت های روزانه تمرینات منظم انجام دهید مشورت کنید.
انجام فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری و شنا برای مفاصل آسان می باشد ومی تواند برای افرادی که مبتلا به آرتروز لگن هستند بسیار موثر باشد .
کاهش وزن
کم کردن وزن برای کاهش درد و فشار بر ناحیه لگن بسیار نتیجه بخش است. بدلیل اینکه وزن زیاد باعث ایجاد فشار برروی لگن و درد این ناحیه می شود.اضافه وزن هم چنین برروی زانوها هم فشار ایجاد می کند.
درمان آرتروز
عمل جراحی و تعویض مفصل
این روش درمانی می تواند در مواردی که بیمار مبتلا به آرتروز لگن با درد شدید مواجه بوده و روش های درمانی فوق بر روی وی اثربخشی لازم را نداشته باشند، برای رفع مشکل مورد توجه قرار گیرد.
نکات سودمندهنگام ابتلا به آرتروز لگن به نکات زیر توجه نمایید:
• شما می توانید فشار بر روی مفاصل دردناک را با حفظ وزن بدن در سطح مناسب کاهش دهید.
• از انجام فعالیت هایی که در نتیجه آنها درد شدید یا طولانی مدت در مفصل ایجاد می شود، خودداری نمایید. به هر حال، مهم است که حرکت مفصل بطور کامل حفظ شده و ادامه پیدا کند.
• مفاصل معمولاً در نتیجه استفاده بیش از حد دچار فرسایش نمی شوند. معمولاً بهتر است از مفاصل خود استفاده کنید، به جای اینکه آنها را بی حرکت نگه دارید. به هر حال، در این زمان نیاز به ایجاد یک سطح توازن مناسب بین انجام فعالیت های شدید و استراحت بیش از حد وجود دارد.
• برای اکثر افراد مبتلا به آرتروز لگن انجام فعالیت محدود در فواصل زمانی مشخص است.
برای مثال، فرد مبتلا می تواند فعالیت های خانه یا باغبانی را به صورت مختصر و با دوره های استراحت کوتاه انجام دهد. در این حالت باید از نشستن طولانی در یک محل اجتناب کرد و گه گاه از جای خود بلند شد و حرکت های کششی بر روی مفاصل انجام داد.
• سعی کنید از یک کوله پشتی یا عصای دستی به منظور کاهش فشار بر روی مفاصل در هنگام راه رفتن استفاده کنید و در حالت ایده آل عصا را به دست مقابل خود بگیرید. علاوه بر این از کفش های طبی مخصوص به منظور جذب شوک های وارد شده به پای خود استفاده نمایید.
• به خاطر داشته باشید، علائم آرتروز لگن همیشه با گذشت زمان تشدید نمی شوند. به همین خاطر بسیاری از افراد مبتلا می توانند با توجه به توصیه های فوق یک زندگی عادی داشته باشند.
جراحی اوستئوتومی Osteotomy
دراین نوع جراحی مرکزاستخوان ران یاحفره استخوان لگن برداشته میشود ویک استخوان جدید قرارداده میشود تا از فشاربرروی مفصل لگن کاسته شود. این جراحی به ندرت اتفاق می افتد وبیشتر برای درمان بیماری آرتروز انجام میشود.
جایگزینی مفصل لگن
دراین نوع جراحی استخوان وغضروف آسیب دیده درحفره لگن برداشته میشود وبه جای آن یک پوسته فلزی قرارمیگیرد.اگرچه مرکز ران برداشته نمیشود اما روی آن را توسط یک کلاهک فلزی میپوشانند.
تعویض کامل مفصل لگن
پزشک با برداشتن هردومفصل استابیولم acetabulum و مرکزاستخوان ران وقراردادن یک مفصل فلزی ،پلاستیکی یا سرامیکی باعث بازگشت فعالیت مفصل لگن به حالت طبیعی میشود.
درمان آرتروز
عوارض و خطرات جراحی
اگرچه هرعمل جراحی دارای اشکلات وخطراتی میباشد،پزشک با انجام جراحی به صورت مرحله به مرحله ازمیزان خطرات این بیماری میکاهد. خطراتی که این جراحی میتواندداشته باشد شامل مواردزیراست.
1- عفونت
2- خونریزی
3- لخته شدن خون
4- جابه جایی مفصل لگن
5- عدم توازن اندازه طولی مفصل
6- آسیب به رگ های خونی وحیاتی بدن
درمان آرتروز
دوره توانبخشی و احیا بیمار
بعدازانجام هرگونه جراحی برروی مفصل بیمار باید یک دوره توانبخشی را سپری کند. مدت ریکاوری بیمار به نوع جراحی که انجام داده است بستگی دارد. پزشک برای شما بعد ازانجام جراحی فیزیوتراپی را پیشهاد میکند؛ با انجام تمرینات فیزیوتراپی بیمار میتواند استقامت وحرکت را به مفصل خود بازگرداند.
بعدازانجام جراحی شما ممکن است هنگام راه رفتن به عصا ،چوبدستی نیازداشته باشید. دربیشترمواردعمل جراحی به بیمار کمک میکند تا درد ناشی از آرتروز کاسته شود وبیمار به راحتی بتواند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد.
درمان آرتروز لگن و ران در مرکز افزایش قد و ناهنجاری های مادر (بهار طب کاران)
تهرانسر بلوار اصلی مجتمع سهند طبقه4 واحد 410
تلفنهای تماس 09382624034 _02144563178
Www.baharteb.blog.ir
دکتر مهدی کریمی
دکتر بهروز شاهینفر
